Cyberbezpieczeństwo w szkole - co każdy nauczyciel powinien wiedzieć.

Cyberbezpieczeństwo przestało być domeną informatyków - dziś dotyczy każdego nauczyciela i dyrektora. Phishing, wycieki danych, cyberprzemoc czy fałszywe informacje to realne zagrożenia, z którymi mierzą się placówki edukacyjne na co dzień. Poniżej w przystępny i praktyczny sposób wyjaśniamy najważniejsze pojęcia związane z bezpieczeństwem w internecie, pokazujemy rolę nauczyciela w ochronie uczniów oraz udostępniamy gotową checklistę cyberbezpieczeństwa, którą można wykorzystać podczas lekcji, szkoleń rady pedagogicznej lub spotkań z rodzicami.

Podstawowe pojęcia - od nich trzeba zacząć

Czym jest cyberbezpieczeństwo?

Cyberbezpieczeństwo to zbiór działań, zasad i narzędzi, których celem jest ochrona systemów informatycznych, urządzeń, danych oraz użytkowników przed zagrożeniami w sieci. W kontekście szkoły oznacza to ochronę:

• danych osobowych uczniów i nauczycieli,

• dzienników elektronicznych,

• platform edukacyjnych,

• komputerów, tabletów i smartfonów,

• zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.

Cyberbezpieczeństwo w edukacji obejmuje zarówno technologię, jak i człowieka, który jest najsłabszym, ale i najważniejszym ogniwem systemu.

Phishing - najczęstsze zagrożenie w szkołach

Phishing to forma oszustwa internetowego polegająca na podszywaniu się pod zaufaną instytucję lub osobę (np. dyrektora szkoły, sekretariat, bank, kuratorium, platformę edukacyjną), aby wyłudzić:

• hasła,

• dane logowania,

• numery PESEL,

• dane kart płatniczych,

• dostęp do kont e-mail lub dziennika elektronicznego.

Phishing w szkołach często przyjmuje formę:

• fałszywych maili,

• wiadomości o pilnej aktualizacji,

• próśb o szybkie kliknięcie w link lub pobranie załącznika.

Inne kluczowe zagrożenia cyfrowe

Malware i ransomware

Złośliwe oprogramowanie, które może:

• szpiegować użytkownika,

• niszczyć dane,

• blokować dostęp do plików (ransomware) i żądać okupu.

Cyberprzemoc

Hejt, wyśmiewanie, publikowanie kompromitujących treści, nękanie w mediach społecznościowych i komunikatorach. Cyberprzemoc w szkole często odbywa się poza murami placówki, ale jej skutki wracają do klasy.

Kradzież tożsamości

Wykorzystanie cudzych danych osobowych do zakładania kont, wyłudzania świadczeń lub manipulacji.

Fake news i dezinformacja

Fałszywe informacje rozpowszechniane w sieci, które wpływają na postawy uczniów i rodziców oraz podważają autorytet szkoły.

Cyberbezpieczeństwo nauczyciela - odpowiedzialność zawodowa

Dlaczego nauczyciel jest kluczowym ogniwem?

Nauczyciel:

• przetwarza dane osobowe,

• korzysta z e-dzienników i platform edukacyjnych,

• komunikuje się z uczniami i rodzicami online,

• jest wzorem zachowań cyfrowych.

Jedno nieostrożne kliknięcie może skutkować:

• wyciekiem danych,

• paraliżem pracy szkoły,

• konsekwencjami prawnymi (RODO),

• utratą zaufania rodziców.

Cyberbezpieczeństwo, a odpowiedzialność prawna szkoły

Dyrektor szkoły odpowiada za wdrożenie zasad ochrony danych i bezpieczeństwa systemów. Jednak każdy nauczyciel odpowiada za swoje działania w sieci, zgodnie z:

• RODO,

• Kartą Nauczyciela,

• statutem szkoły,

• regulaminami IT.

Edukacja cyfrowa uczniów - nie tylko informatyka

Dlaczego nie wystarczy jedna lekcja?

Bezpieczeństwo w internecie to kompetencja życiowa, a nie jednorazowy temat. Uczniowie potrzebują:

• powtarzalnych zasad,

• przykładów z życia,

• rozmowy o realnych zagrożeniach,

• wsparcia dorosłych.

Rola wychowawcy i pedagoga

Wychowawca:

• uczy odpowiedzialności cyfrowej,

• reaguje na cyberprzemoc,

• współpracuje z rodzicami,

• buduje kulturę szacunku w sieci.

CHECKLISTA - cyberbezpieczeństwo nauczyciela i ucznia

Poniższa lista kontrolna może być:

• rozdana uczniom,

• omówiona na godzinie wychowawczej,

• elementem szkolenia Rady Pedagogicznej,

• załącznikiem do procedur szkolnych.

Jak wykorzystać checklistę w praktyce szkolnej?

Na godzinie wychowawczej

• omówienie punkt po punkcie,

• przykłady realnych sytuacji,

• praca w grupach.

Podczas szkolenia nauczycieli

• audyt własnych nawyków,

• element procedur RODO,

• wspólne standardy bezpieczeństwa.

We współpracy z rodzicami

• załącznik do zebrań,

• materiał edukacyjny,

• punkt wyjścia do rozmowy.

Każdy nauczyciel, niezależnie od przedmiotu, ma wpływ na bezpieczeństwo cyfrowe uczniów. Cyberbezpieczeństwo w szkole to proces, a nie jednorazowe działanie. Im wcześniej zaczniemy, tym mniejsze ryzyko zapłacenia wysokiej ceny - technologicznej, prawnej i ludzkiej.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czym jest cyberbezpieczeństwo w szkole?

Cyberbezpieczeństwo w szkole to zbiór zasad i działań mających na celu ochronę danych osobowych uczniów i nauczycieli, systemów informatycznych oraz bezpieczeństwa psychicznego dzieci i młodzieży w internecie.

Dlaczego phishing jest tak groźny dla nauczycieli?

Phishing jest jednym z najczęstszych cyberzagrożeń w szkołach, ponieważ nauczyciele regularnie korzystają z poczty e-mail, e-dzienników i platform edukacyjnych. Jedno nieostrożne kliknięcie może doprowadzić do wycieku danych lub przejęcia konta.

Jakie są najczęstsze zagrożenia cyberbezpieczeństwa w szkole?

Do najczęstszych zagrożeń należą phishing, złośliwe oprogramowanie, ransomware, cyberprzemoc, kradzież tożsamości oraz dezinformacja i fake newsy.

Czy nauczyciel odpowiada za bezpieczeństwo danych uczniów?

Tak. Każdy nauczyciel ma obowiązek chronić dane osobowe uczniów i przestrzegać zasad RODO oraz wewnętrznych procedur szkoły. Cyberbezpieczeństwo jest elementem odpowiedzialności zawodowej nauczyciela.

Jak uczyć uczniów cyberbezpieczeństwa?

Najskuteczniejsze jest systematyczne podejście: rozmowy na godzinach wychowawczych, analiza realnych przykładów, praca z checklistą oraz wzmacnianie pozytywnych wzorców korzystania z internetu.

Do czego można wykorzystać checklistę cyberbezpieczeństwa?

Checklistę można wykorzystać na lekcjach, godzinach wychowawczych, szkoleniach rady pedagogicznej, a także przekazać ją rodzicom jako materiał edukacyjny.

Gdzie szukać pomocy w przypadku cyberzagrożeń?

W przypadku cyberzagrożeń warto zwrócić się do nauczycieli, dyrektora szkoły, rodziców oraz skorzystać z pomocy instytucji takich jak CERT Polska.

Aktywny Nauczyciel jest Niepubliczną Placówką Doskonalenia Nauczycieli i posiada Akredytację Kuratorium Oświaty, a to oznacza, że koszty naszych szkoleń spełniają wymogi wynikające z Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dofinansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli i mogą być finansowane z budżetu szkoły i organu prowadzącego.

Zapraszamy nauczycieli do korzystania z propozycji naszych szkoleń zarówno w formie stacjonarnej jak i online. Sprawdź propozycje naszych szkoleń stacjonarnych i webinarów. Zdobądź certyfikat i praktyczną wiedzę zgodnie z kierunkami polityki oświatowej.

Napisz lub zadzwoń i sprawdź szczegóły promocji.

email. kontakt@aktywnynauczyciel.pl

tel. 609 060941

Zapraszamy do kontaktu.